Jakie są rodzaje, przyczyny i najczęstsze objawy migreny?
Migrena jest jedną z najstarszych, znaną od ponad 5000 lat, a także najczęstszych chorób na świecie. W Polsce cierpi na nią około 10% osób, trzykrotnie częściej występuje u kobiet. Pierwsze objawy pojawiają się najczęściej w wieku młodzieńczym, ale mogą wystąpić także w dzieci, rzadko u osób po 40 roku życia. W artykule tym przedstawię nie tylko przyczyny i objawy przedłużającego się bólu głowy, ale też i krótko omówię jak leczyć napady migreny.
Główne przyczyny migreny
Mimo wielu badań, patogeneza migreny nadal pozostaje nie do końca poznana. Najistotniejsze wydają się być zaburzenia naczyniowe i metaboliczne w obrębie mózgu, spowodowane zmianami w wydzielaniu neuroprzekaźników (przede wszystkim serotoniny) oraz ich wpływu na receptory.
W większości zaburzenia te pojawiają się samoistnie, u niektórych osób mogą być jednak prowokowane przez czynniki zewnętrzne:
- •zmiany pogody: wiatr, zmiana frontu atmosferycznego;
- •zaburzenia snu: zbyt krótki lub zbyt długi sen (tzw. migrena weekendowa);
- •niektóre produkty: czekolada, czerwone wino, pomidory, produkty białkowe, owoce cytrusowe, orzechy;
- •nieprawidłowe nawyki żywieniowe - rygorystyczna dieta odchudzająca, niesystematyczne przyjmowanie posiłków;
- •leki: doustne środki antykoncepcyjne, nitraty;
- •wysiłek fizyczny lub psychiczny;
- •miesiączkę (tzw. migrena menstruacyjna) lub zaburzenia hormonalne;
- •ból np. zęba lub kręgosłupa;
- •silne zapachy - dym tytoniowy, spaliny, farby, rozpuszczalniki.
Objawy bólu migrenowego
Żeby bóle głowy można było nazwać migreną, konieczne jest stwierdzenie co najmniej 5 napadów spełniających kryteria Komitetu Klasyfikacyjnego Bólów Głowy Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy:
- •czas trwania 4-72 godziny (u dzieci poniżej 15 roku życia około godziny);
- •współwystępowanie z przynajmniej dwoma objawami z wymienionych: połowiczy ból głowy, pulsujący charakter bólu, nasilenie bólu umiarkowane lub znaczne, upośledzające codzienną aktywność, pogorszenie stanu wywołane aktywnością fizyczną;
- •obecność w czasie napadu: nudności lub wymiotów, foto- i fonofobii (lęku przed światłem i dźwiękiem).
Ponad to w przebiegu migreny mogą wystąpić mrowienia lub drętwienie kończyn, dreszcze i poty, kołatanie serca oraz niepokój.
Różne rodzaje migren
W zależności od rodzaju migreny napad przybiera różne formy. Najczęściej występujące to migrena z aurą (migrena klasyczna) oraz migrena bez aury (migreną prosta).
Wyróżnić można także migrenę z porażeniem połowiczym (rodzaj migreny występujący rzadko, bardzo uciążliwy, pojawiający się dziedzicznie). Atak tej migreny powoduje przejściowe zaburzenia czuciowo-ruchowe po jednej stronie ciała, czyli np. czasowy niedowład lub brak czucia. Ból może też być poprzedzony zdrętwieniem lub uczuciem mrowienia.
Z kolei migrena okoporaźna jest rzadką dolegliwością, która charakteryzuje się ostrym bólem głowy połączonym z upośledzeniem ruchów gałek ocznych. W przypadku ataków migreny tego rodzaju, konieczna jest szybka konsultacja z lekarzem.
Wyróżniamy też migrenę siatkówkową, która powoduje tymczasową, częściową lub całkowitą utratę widzenia w jednym oku. Rozpoczyna się tępym bólem za oczami, który może się rozprzestrzenić na całą głowę.
Warto też wspomnieć o migrenie podstawnej. Występuje bardzo rzadko, a towarzyszą jej zawroty głowy, dezorientacja, zaburzenia równowagi.
Co to jest aura w migrenie?
Aurą nazywamy odwracalne objawy neurologiczne, które narastają powoli w ciągu kilku minut i trwają do 60 minut, po których występuje krótka przerwa (do godziny), a następnie napad migreny. Najczęściej aura przybiera postać zaburzeń wzrokowych (migocący mroczek, błyszcząca, drgająca i rozszerzająca się plama w środku pola widzenia, zygzaki, ubytki w polu widzenia). Mogą wystąpić także jednostronne zaburzenia czucia, niedowład połowiczy, zaburzenia mowy.
Oprócz aury, występować mogą także tzw. objawy prodromalne (zapowiadające), które pojawiają się od kilku godzin do dwóch dni przed napadem, np.: zaburzenia łaknienia, apatia, obniżenie nastroju lub pobudzenie a nawet ziewanie itp.
Leczenie i zapobieganie napadu migreny
W zależności od nasilenia stosuje się różnorodne środki farmakologiczne. Przede wszystkim są to tryptany - najskuteczniejsze leki, wpływające na receptory serotoninowe, które hamują procesy zapalne i powodują skurcz naczyń krwionośnych w mózgu.
Tryptany mogą zatrzymać atak migrenowy nie tylko na jego początku, ale także w trakcie, kiedy ból jest już bardzo silny. Pomocniczo zaleca się także klasyczne środki przeciwbólowe: paracetamol, kwas acetylosalicylowy, naproksen, ibuprofen itp. Niektórym pacjentom pomagają również inne środki, np. metamizol w iniekcjach lub steroidy, które wygaszają procesy zapalne poprzez inne mechanizmy niż tryptany i niesteroidowe leki przeciwzapalne. Czasami konieczne są także leki przeciwwymiotne: metoklopramid, domperydon.
Istotne są także działania poza farmakologiczne, polegające na zapewnieniu odpowiednich warunków takich jak: półmrok w pomieszczeniu, cisza, chłodne okłady i lekkostrawna dieta, nie obciążająca przede wszystkim żołądka. Warto zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu - około 1,5-2 l płynu (najlepiej chłodnej wody mineralnej). Podstawową metodą profilaktyczną jest oczywiście unikanie czynników prowokujących wystąpienie napadów.
Dodatkowo, jeśli napady mają ciężki przebieg, są częste lub słabo poddające się leczeniu doraźnemu, stosuje się następujące leki: antagonistów receptora serotoninowego (np. pizotifen), blokery kanału wapniowego (werapamil), leki przeciwpadaczkowe (kwas walproinowy), leki przeciwdepresyjne (amitryptylina). Poza tym w trakcie badań klinicznych są stosowane takie metody jak podawanie toksyny botulinowej do mięśni głowy i szyi.
Dodaj komentarz