Zaburzenie osobowości to nie choroba!

Zaburzenia osobowości nie powinny być klasyfikowane jako choroby, jakimi są np. depresja, schizofrenia czy grypa i na które znane są leki pozwalające bądź na całkowite wyleczenie bądź na kontrolę objawów choroby. Zaburzenie osobowości to zaburzenie całej psychiki człowieka, jego sposobu myślenia i funkcjonowania osobistego i społecznego.
W uproszczeniu można przyjąć, że są to typowe dla danej osoby cechy charakteru czy też "natury" danego człowieka. Jednak cechy te są szczególnie silnie ukształtowane - silniej niż u innych ludzi i w konsekwencji utrudniają funkcjonowanie danej osoby w rodzinie, pracy, w społeczeństwie. Nierzadko stają się przyczyną subiektywnych cierpień i mogą prowadzić do destrukcji życia na wielu płaszczyznach.Ażeby lepiej to zrozumieć można porównać problemy psychiczne, stresy, sytuacje życiowe do bakterii i wirusów, natomiast osobowość do układu odpornościowego, który jeśli jest silny zwalczy infekcję lub zapobiegnie zachorowaniu np. na grypę, jeśli natomiast jest słaby pozwoli na rozwój choroby (a więc określony stresor wywoła lęki, depresje czy zaburzenia zachowania).
Zaburzenie osobowości nie jest równoznaczne z pojęciem choroby psychicznej! Nie są to przejściowe zaburzenia, kryzysy czy choroby psychiczne jak np. depresja, które mają charakter przemijający, pojawiają się i po pewnym czasie ustępują. Zaburzenia osobowości natomiast są trwałe, ich nasilenie może zmieniać się w czasie. Jednak nigdy nie przemijają całkowicie. Rozpoczynają się w okresie dzieciństwa lub dojrzewania i trwają w okresie dorosłości.

Co oznacza zaburzenie osobowości Borderline?

Termin "osobowości z pogranicza" czyli Borderline został wprowadzony w XX wieku przez Roberta Knighta. Tym terminem chciał on oddać najbardziej typowe dla tego zaburzenia osobowości cechy, jakimi są: niestabliność i chwiejność - uczuć, relacji, zachowań.
To zaburzenie cechuje się występowaniem patologicznej relacji z drugą osobą, ktora opiera się na balansowaniu między zawłaszczeniem danej osoby tylko dla siebie, zazdrością, paniczną obawą przed porzuceniem a z drugiej strony na lęku przed pochłonięciem i zdominowaniem przez nią. Często dochodzi tu do wahań między miłością i uwielbieniem a pogardą i nienawiścią. Ludzie z tym zaburzeniem osobowości boją się opuszczenia i samotności ale jednocześnie nie potrafią utrzymać związków i relacji, na których im faktycznie zależy, niszcząc i krzywdząc zarówno bliską osobę jak i siebie. Ich życie przepełnione jest chaosem i brakiem stabilizacji. Bywają buntownicze, impulsywne i agresywne. Obraz własnej osoby i własna tożsamość również są niestabilne i zmienne. Często bywają lekkomyślne w wydawaniu pieniędzy i niebezpiecznej jedzie pojazdami mechanicznymi. Nie stronią od używek - alkoholu, papierosów, środków odurzających. Mają tendencje do objadania się, a następnie wymiotów, czyli do zachorowania na bulimię. Osoby takie stanowią zagrożenie dla samych siebie, ich życie nieuchronnie zmierza do autodestrukcji. W tej grupie występuje zwiększone ryzyko prób samobójczych i samobójstw.

Jak rozpoznać objawy zaburzenia osobowości Borderline?

Psychiatrzy i psycholodzy w celu rozpoznania zaburzenia osobowości Borderline posługują się następującymi kryteriami - konieczne jest spełnienie co najmniej trzech z poniższych cech:

• •niejasności dotyczące obrazu własnej osoby;


• •brak precyzyjnych celów i preferencji (również seksualnych);


• •angażowanie się w intensywne, niestabilne związki prowadzące do kryzysów emocjonalnych;


• •próby uniknięcia potencjalnego porzucenia;


• •groźby lub działania samobójcze i samouszkadzające;


• •stałe uczucie pustki wewnętrznej.

Jak często i u kogo stwierdza się osobowość Borderline?

Zaburzenie osobowości Borderline dotyczy około 0,7 do 2,8 % populacji europejskiej, a więc występuje częściej niż np. schizofrenia, na którą cierpi około 1% społeczeństwa. "Osobowość z pogranicza" częściej występuje u kobiet, panie stanowią trzy czwarte osób z tym zaburzeniem. Szacuje się że osobowość Borderline może dotyczyć nawet 5 na 100 kobiet! U kobiet częściej współwystępują także zaburzenia odżywania się - zwłaszcza bulimia.
Około 5-10% osób cierpiących na zaburzenia osobowości Borderline popełnia samobójstwo lub próby samobójcze.

Metody leczenia zaburzeń osobowości Borderline

Mimo, że zaburzenia osobowości nie są rozumiane w kategorii choroby to jednak podejmuje się próby leczenia i pomocy ludziom z zaburzeniem Borderline. Metody te w uproszczeniu możemy podzielić na farmakologiczne oraz psychologiczne.

• •Leczenie farmakologiczne stosowane jest jako środek doraźnie znoszący objawy takie jak: lęk, gniew, agresja, smutek. Za pomocą medykamentów nie można całkowicie wyleczyć osoby z zaburzeniem osobowości, można jednak pomóc jej przetrwać momenty kryzysowe, ułatwić współpracę a terapeutami oraz pomóc jej funkcjonować wśród społeczności. Do najczęściej stosowanych leków należą środki antydepresyjne,przeciwlękowe, leki normotymiczne czyli wyrównujące nastrój oraz niekiedy leki antypsychotyczne.


• •Kluczową rolę w leczeniu tego zaburzenia osobowości odgrywa psychoterapia, nierzadko długotrwała, żmudna, okresowo powtarzana przez całe życie. Najczęściej stosuje się psychoterapię psychoanalityczną oraz poznawczo-behawioralną. Często do terapia obejmuje także rodzinę i bliskich osoby z Borderline.