Kwas foliowy (witamina B9)

Ta witamina jest szczególnie ważna na początku ciąży, kiedy rozwija się cewa nerwowa dziecka (następnie przekształcająca się w jego rdzeń kręgowy i mózg). Niedobory kwasu foliowego zwiększają ryzyko nieprawidłowości podczas tego procesu, a więc i wad takich jak bezmózgowie czy rozszczep kręgosłupa.

Dieta bogata w kwas foliowy (m.in. zielone warzywa, rośliny strączkowe, pomidory) jest oczywiście niezwykle ważna, jednak w tym przypadku niezbędna jest dodatkowa suplementacja. Najlepiej rozpocząć ją jeszcze przed ciążą.

Warto zdawać sobie jednak sprawę, że nawet 50% Polek może mieć obniżoną aktywność reduktazy metylenotetrahydrofolianowej MTHFR [1], co wiąże się z obniżonym wchłanianiem standardowej formy tej witaminy. To z kolei może być spowodowane obecnością wariantu C677T/A1298C genu MTHFR. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zauważa, że u pacjentek z takim wariantem bardziej skuteczna jest suplementacja aktywnym kwasem foliowym w porównaniu ze zwykłym [2]. Jeśli chcesz mieć zatem pewność, jaką formę „witaminy życia” powinnaś stosować, możesz zrobić prosty test genetyczny genu MTHFR.

Witamina A

To witamina, która ma przede wszystkim wpływ na jakość wzroku i pomaga w prawidłowym tworzeniu kości i zębów. Witamina A reguluje również wzrost komórek i ma działanie antyoksydacyjne.

Znajdziesz ją m.in. w marchewce, papryce, tłustych produktach mlecznych, niektórych rybach czy jajach. Suplementacja witaminy A jest konieczna bardzo rzadko, ponieważ niewiele osób ma jej niedobory. Jej nadmiar w ciąży może być ponadto szkodliwy, zwiększając ryzyko wystąpienia u dziecka małogłowia, wad układu krążenia, wodogłowia czy wad twarzoczaszki [3]. Dobrze pamiętać, że witamina A jest rozpuszczalna w tłuszczach.

Witamina E

Witamina E ma swój udział w transporcie składników odżywczych do komórek organizmu, a ponadto jest świetnym antyoksydantem. Pomaga również w wytwarzaniu czerwonych krwinek i chroni je przed zbyt szybkim rozpadem.
Niedobory tej witaminy mogą powodować problemy z rozwojem dziecka, mniejszą wagę urodzeniową, a w skrajnych przypadkach nawet poronienie. Warto jednak wiedzieć, że również nadmiar witaminy E może niekorzystnie wpłynąć na rozwój dziecka [3]. Dobre źródła tej substancji to m.in. oleje roślinne, orzechy czy tłuste ryby.

Witamina D

Witamina D ma ogromne znaczenie dla budowy układu kostnego dziecka. Jest istotna także dla rozwoju innych układów: odpornościowego, mięśniowego, nerwowego i krążenia. Ma ponadto pozytywny wpływ na proces implantacji zarodka. Co ważne, niedobór witaminy D zwiększa także ryzyko problemów ze zdrowiem ciężarnej, m.in. stanu przedrzucawkowego, cukrzycy czy zakażenia [4].

Substancję tę znajdziesz m.in. w rybach, jajach, produktach mlecznych i olejach. Jest ona jednak przede wszystkim wytwarzana w skórze pod wpływem słońca. Witamina D bardzo często wymaga suplementacji – dawką ustaloną z lekarzem, którą dobiera na podstawie wywiadu i ewentualnie wyników badań. Aby mieć pewność, czy w Twojej sytuacji suplementacja jest konieczna, a jeśli tak – jaka dawka będzie odpowiednia – rozważ sprawdzenie poziomu witaminy D i wykonanie badania krwi.

Źródła:

[1] Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie suplementacji witamin i mikroelementów podczas ciąży, 2011.
[2] D. Bomba-Opoń, L. Hirnle, J. Kalinka, A. Seremak-Mrozikiewicz, Suplementacja folianów w okresie przedkoncepcyjnym, w ciąży i połogu. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, “Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 2017, 2, 5.
[3] Poradnik żywienia kobiet w ciąży, oprac. D. Świątkowska, red. Klinika Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka.
[4] J. Misiorowska, W. Misiorowski, Rola witaminy D w ciąży, „Postępy Nauk Medycznych” 2014, XXVII, 12.

Autor: Agnieszka, testDNA, www.testdna.pl