Przyczyny i objawy porodu przedwczesnego - jak im zapobiegać?
Bardzo trudno jest określić przyczyny porodu przedwczesnego, do którego dochodzi przed 37. tygodniem ciąży bądź przed 259. dniem ciąży. Dlatego, mimo postępów jakie poczyniła medycyna, jest on jednym z głównych powodów umieralności okołoporodowej oraz licznych powikłań związanych z rozwojem psychicznym i fizycznych. W tym artykule zaprezentowałam najczęstsze przyczyny oraz objawy porodu przedwczesnego, które pozwolą wstępnie określić ryzyko jego wystąpienia.
- • W przypadku ciąż kończących się porodem przedwczesnym możemy wyróżnić dwie grupy:
- • Pierwsza z nich to poród przedwczesny, na skutek przedwczesnego zainicjowania akcji porodowej przez organizm ciężarnej (odbywa się samoistnie, bez interwencji medycznej).
- • Do drugiej natomiast zaliczamy poród przedwczesny indukowany ze wskazań medycznych (tzn. gdy występują stany położnicze wymagające niezwłocznego zakończenia ciąży np. stan przedrzucawkowy, przedwczesne oddzielnie się łożyska, wewnątrzmaciczne niedotlenienie płodu), wywoływany poprzez podanie leków lub zakończenie ciąży cięciem cesarskim.
Jak często występuje poród przedwczesny?
W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby przedwczesnych porodów również w krajach Unii Europejskiej.
Częstość występowania porodów przedwczesnych w Polsce wynosi 6,7% i jest zbliżona dla średniej europejskiej, która wynosi 5-7%. Największy odsetek porodów przedwczesnych występuje w słabo rozwiniętych krajach Afryki - około 12%. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby przedwczesnych porodów również w krajach wysoko rozwiniętych- co wynika w głównej mierze z wcześniejszego zakończenia ciąży ze wskazań medycznych np. w ciążach wielopłodowych, będących skutkiem coraz szerzej stosowanych metod "in vitro" czy coraz późniejszego wieku ciężarnych, który sprzyja komplikacjom w ciąży.
Jakie są przyczyny porodu przedwczesnego?
Nie istnieje jedna przyczyna prowadząca do porodu przed wyznaczonym terminem. Poród przedwczesny jest raczej wypadkową wielu czynników i mechanizmów jak stany zapalne i zakażenia, nieprawidłowości budowy dróg rodnych i macicy, zaburzenia hormonalne i czynniki immunologiczne. Oto najczęstsze przyczyny, które mogą prowadzić do przedwczesnego zakończenia ciąży:
- •Wywiad położniczy - Poród przedwczesny zdecydowanie częściej występuje u kobiet, które poprzednio urodziły przed terminem a także u kobiet, w rodzinach których dochodziło do przedwczesnych porodów - u matki, siostry. Większe ryzyko występuje również u pań, które przebyły poronienia w II trymestrze. Ponadto prawdopodobieństwo porodu przedwczesnego zwiększa się w przypadku ciąży mnogiej - bliźniaczej, trojaczej itp.
- •Choroby ciężarnej, które stwarzają zagrożenie porodem przedwczesnym to cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, infekcje układu moczowego, zapalenie nerek, anemia przed ciążą i w ciąży, choroby wątroby oraz zakażenia pochwy i szyjki macicy.
- •Zapłodnienie pozaustrojowe (in vitro) istotnie zwiększa częstość porodów przedwczesnych, gdyż sprzyja występowaniu ciąż wielopłodowych (bliźniaczych) oraz gdyż na "in vitro" decydują się kobiety, które miały trudności z zajściem w ciążę, przebyły poronienia, obciążone chorobami przewlekłymi bądź nieprawidłowościami anatomicznymi.
- •Wady i nieprawidłowości anatomiczne w budowie macicy i dróg rodnych- przegroda macicy, macica w tyłozgięciu, rogi szczątkowe macicy, duże mięśniaki macicy i niewydolność cieśniowo- szyjkowa (czyli przedwczesne skracanie i rozwieranie szyjki bez towarzyszących skurczów macicy)
- •Stany położnicze, które wymagają niezwłocznego zakończenia ciąży ze wskazań medycznych, gdyż stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ciężarnej lub jej dziecka. Do najczęstszych z nich należą: stan przedrzucawkowy i rzucawka ciężarnej, przedwczesne oddzielenie prawidłowo usadowionego łożyska oraz niedotlenienie wewnątrzmaciczne
- •Czynniki socjoekonomiczne mają bardzo istotny wpływ na czas trwania ciąży. Porody przedwczesne częściej występują u kobiet ciężarnych bardzo młodych (poniżej 18 roku życia) oraz u pań, które na macierzyństwo zdecydowały się w późniejszym wieku. Znaczenie ma również wiek ojca ponad 45 lat, co również podnosi ryzyko. Zakończenie ciąży przed terminem częściej spotykane jest u kobiet z niedowagą oraz z nadwagą w ciąży, odżywiających się nieprawidłowo oraz nie stroniących od używek - kawy, papierosów alkoholu zarówno przed ciążą jak i w ciąży. Zagrożenie porodem zwiększa też trudna trudna sytuacja ekonomiczna przyszłej matki, obciążenie ciężką pracą oraz narażenie na trudne, stresujące sytuacje w domu lub pracy.
Fałszywe objawy
Możesz zapobiegać porodowi przedwczesnemu, przeprowadzając badania kontrolne.
Inne stany patologiczne, występujące w ciąży mogą dawać bardzo podobne do porodu przedwczesnego objawy - dolegliwości bólowe i skurcze, upławy, krwawienia. Należą do nich zakażenia układu moczowego oraz przewodu pokarmowego oraz zatrucia pokarmowe, zapalnie wyrostka robaczkowego, przedwczesne oddzielenie się łożyska, mięśniaki macicy.
Jak zapobiegać porodowi przedwczesnemu?
Pamiętaj, że dobre samopoczucie ma ogromny wpływ na przebieg ciąży.
Istnieje kilka metod, które mogą być stosowne w celu ograniczenia nadmiernego zgładzania się szyjki macicy, a przez to pozwalają wydłużyć czas trwania ciąży i zapobiegać porodowi przedwczesnemu:
- •Założenie szwu okrężnego w przypadku niewydolności cieśniowo - szyjkowej. Niewydolność cieśniowo - szyjkowa to stan, w którym przed 28 tygodniem ciąży dochodzi do przedwczesnego rozwierania się i wygładzania szyjki macicy, ale bez towarzyszących skurczów macicy. Powoduje to niezdolność szyjki do utrzymania ciąży do terminu porodu. Założenie tzw. szwu okrężnego na szyjkę macicy wzmacnia jej strukturę i zapobiega nadmiernemu rozwieraniu. Taki szew stosuje się u kobiet, które przebyły co najmniej trzy porody przedwczesne lub poronienia w II trymestrze oraz u kobiet z przebytym porodem przedwczesnym, u których przed 24. tygodniem ciąży w badaniu USG długość szyjki wynosi poniżej 25 mm. Szew okrężny zdejmuje się po donoszeniu ciąży, czyli po 37 tygodniu oraz wcześniej, gdy wystąpi regularna czynność skurczowa, zapowiadająca poród oraz w przypadku zakażenia wewnątrzmacicznego.
- •Pessaria szyjkowe są to specjalne kształtki, których zadaniem również jest ograniczenie przedwczesnego rozwierania szyjki macicy. Jednak ich zastosowanie w porównaniu do założenia szwu okrężnego nie jest zabiegiem operacyjnym, są one lepiej tolerowane przez ciężarne.
- •Progesteron to naturalny hormon płciowy, odpowiedzialny za podtrzymanie ciąży. Może być stosowany w postaci dopochwowych żelów, czopków, globulek (u kobiet z mniejszym ryzykiem porodu przedwczesnego) oraz w postaci domięśniowych zastrzyków u ciężarnych z większym ryzykiem.
Dodaj komentarz