Czy miewasz bóle brzucha po posiłku? Dokucza ci pieczenie za mostkiem lub niesmak w ustach? Uwaga! To mogą być sygnały ostrzegawcze choroby wrzodowej żołądka. Zaczyna się ona niewinnie, ale nieleczona może doprowadzić do groźnych powikłań, które zagrażają życiu i zdrowiu. Dowiedz się więcej na temat rozpoznawania choroby wrzodowej żołądka, jej przyczyn oraz możliwościach jej leczenia i zapobiegania.

1

Jakie są przyczyny choroby wrzodowej żołądka?

Wnętrze żołądka wysłane jest błoną śluzową. Jeśli w błonie tej powstanie ubytek, nazywany jest on wrzodem żołądka. Przyczyny choroby wrzodowej żołądka są różne. Bardzo często z wrzodami współistnieje zakażenie bakterią Helicobacter pylori, która bytuje w żołądku. Mimo, że aż 1/3 populacji Polski zakażona jest H. pylori, jedynie u części tych osób występują objawy choroby. Przy zakażeniu bakterią może dochodzić do stanu zapalnego, zwiększa się wydzielanie hormonu gastryny i, co za tym idzie, zwiększa się wydzielanie kwasu solnego. Grupą szczególnie zagrożoną powstaniem choroby wrzodowej są osoby przyjmujące niesteroidowe leki przeciwzapalne tj. ketoprofen. Ryzyko pojawienia się dolegliwości zwiększa również terapia glikokortykosteroidami. W tym przypadku ubytek w śluzówce związany jest ze spadkiem wytwarzania substancji ochronnych. Prawdopodobieństwo wystąpienia wrzodów żołądka jest też większe u palaczy oraz u osób obciążonych tą chorobą genetycznie.

2

Jakie są objawy wrzodów żołądka?

Objawy choroby wrzodowej żołądka mogą być niespecyficzne. Często występuje ból lokalizujący się w nadbrzuszu. Pojawia się on w kilka, zazwyczaj od 1 do 3, godzin po zjedzeniu posiłku i ustępuje po spożyciu pokarmu (zobojętnia to kwas solny). Do innych objawów zalicza się uczucie pieczenia za mostkiem, zaparcia na przemian z biegunkami oraz odbijanie kwaśną treścią. Może nastąpić spadek masy ciała spowodowany brakiem apetytu. Czasem występują wymioty oraz uczucie gorzkiego smaku w ustach. Choroba wrzodowa może też nie dawać żadnych objawów. Jest wtedy ona szczególnie podstępna, ponieważ późne wdrożenie leczenia zwiększa szanse powstania powikłań.

3

Jak diagnozuje się chorobę wrzodową żołądka?

Najpewniejszą diagnostykę wrzodów żołądka zapewnia badanie endoskopowe, które pozwala na uwidocznienie ubytku. Jest on najczęściej małym zagłębieniem z nacieczonym obrzeżem. Dużą rolę w ustaleniu sposobu leczenia odgrywa zakażenie Helicobacter pylori. Bakterię można wykryć przy pomocy testów nieinwazyjnych tj. test serologiczny i test oddechowy. Dokładniejsze w diagnostyce zakażenia są jednak metody inwazyjne, wymagające pobrania wycinka błony śluzowej. Najczęściej stosowany jest test ureazowy.

4

Jakie są powikłania?

Najczęstszym powikłaniem choroby wrzodowej żołądka jest krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Charakterystyczne są krwiste lub fusowate wymioty. Pacjent znajduje się zazwyczaj w ciężkim stanie, gwałtownie spada ilość krwi krążącej. Chorego trzeba natychmiast przetransportować od szpitala. Innym, nieco rzadszym, powikłaniem jest perforacja czyli „przedziurawienie” się wrzodu. Mięśnie brzucha są napięte deskowato, a ból ma charakter bardzo gwałtowny. Osoba po perforacji wrzodu żołądka wymaga pilnego udzielenia fachowej pomocy. Trzecim, najrzadszym, powikłaniem jest zwężenie odźwiernika czyli dystalnej części żołądka. Spowodowane jest to bliznowaceniem w okolicy wrzodu, a objawia się to zaleganiem treści pokarmowej oraz obfitymi wymiotami. Powikłania choroby wrzodowej są bardzo groźne, dlatego ogromne znaczenie ma szybka diagnostyka oraz leczenie wdrożone na wczesnym jej etapie.

5

Czy dieta pomaga?

Dieta przy wrzodach żołądka odgrywa ważną rolę, ponieważ zmniejsza dolegliwości. Niektóre potrawy mogą wywoływać lub nasilać objawy związane z chorobą wrzodową. Osoby chore powinny ograniczyć spożycie kawy, herbaty i napojów gazowanych. Wskazane jest również powstrzymanie się od picia alkoholu. Posiłki należy spożywać regularnie. Niedozwolone są potrawy pikantne, ciężkostrawne, tłuste oraz cebula. Gojenie się wrzodów opóźnia też palenie papierosów oraz przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

6

Jak można zapobiegać i leczyć chorobę wrzodową żołądka?

Leczenie choroby wrzodowej może być farmakologiczne lub chirurgiczne. W pierwszej kolejności terapia polega na eradykacji bakterii Helicobacter pylori u osób zakażonych, które mają objawy. W tym celu stosuje się mieszankę dwóch antybiotyków oraz lek będący inhibitorem pompy protonowej (zmniejsza on odczyn kwaśny w żołądku). Poza tym stosuje się inhibitory receptora H2, których zadaniem jest zmniejszenie wydzielania kwasu solnego. Ochronnie na błonę śluzową żołądka działają analogi prostaglandyn. Przy nieskuteczności leczenia farmakologicznego albo przy wystąpieniu powikłań niezbędne jest leczenie operacyjne. Rodzaj zabiegu zależy od umiejscowienia wrzodu. Czasem niezbędne jest wycięcie części żołądka wraz z wrzodem.