Odwołanie możemy wnieść od decyzji istniejącej i takiej która została nam skutecznie doręczona. Termin do wniesienia odwołania (14 dni) biegnie od dnia doręczenia decyzji. Nieodbieranie listu poleconego z poczty w przekonaniu, iż doręczenie będzie nieskuteczne (co się zdarza) prowadzi do przyjęcia tak zwanej fikcji doręczenia, co pogarsza zwykle sytuację adresata decyzji.

Gdy już otrzymamy decyzję warto spokojnie ją przeczytać i zastanowić się czy ją rozumiemy. Potem przeczytajmy jeszcze raz. Jeżeli nie wiemy co znaczą jakieś słowa (np. tzw. terminy techniczne) sprawdźmy w internecie, może encyklopedii prawa. Miejmy jednak na uwadze, że informacje o prawie z wikipedii czy for internetowych są przestarzałe lub zawierają najrozmaitsze błędy. Przy skomplikowanych sprawach warto udać się do prawnika.

Uważnie sprawdźmy datę, miejsce wydania, organ wydający decyzje, do kogo jest decyzja adresowana. Zwróćmy uwagę na uzasadnienie. Sprawdźmy czy są niezbędne podpisy. Dokładnie i ze zrozumieniem przeczytajmy pouczenie. Błędne pouczenie nie może szkodzić adresatowi aktu, zatem nie musimy się obawiać, że stosując się do pouczenia zawartego w decyzji pogorszy się nasza sytuacja w sprawie.

Zabieramy się za pisanie na brudno. Odwołanie nie musi spełniać żadnych specjalnych wymogów formalnych poza ogólnie przyjętymi dla podania. Wystarcza, że wynika z niego, że strona jest niezadowolona z decyzji. Nie musimy przedstawiać zarzutów np. naruszenia prawa materialnego przez jego błędną wykładnię czy zastosowanie, naruszenia prawa procesowego, mogącego mieć wpływ na wynik sprawy itp. Odwołanie to nie kasacja czy skarga kasacyjna, jest tzw. środkiem prawnym odformalizowanym. Nie odkładajmy sporządzenia odwołania na ostatni dzień terminu do jego wniesienia. Pośpiech może spowodować, że wiele cennych spostrzeżeń umknie nam z pamięci. W odwołaniu można przytaczać wszelkie dowody, nie muszą to być jedynie pisma urzędowe czy umowy na piśmie itp., może być to wniosek o oględziny, przesłuchanie, opinię biegłego itp. Takie wnioski nie wymagają używania jakichś specjalnych "formułek urzędowych".

Pamiętajmy o podpisaniu odwołania (jeżeli zapomnimy organ wzywa do uzupełnienia w terminie 7 dni) i nadania go w terminie (zachowanie terminu następuje najłatwiej przez złożenie w siedzibie organu lub nadanie poleconym w urzędzie Poczty Polskiej). Zadbajmy o zachowanie terminu, ponieważ orzecznictwo sądów administracyjnych i cywilnych w sprawie braku winy w niedochowaniu terminu jest restryktywne i uwzględnia głównie przypadki gdzie nie było nawet najmniejszego, nieumyślnego zawinienia. Zresztą pierwsze co organy administracji sprawdzają po wniesieniu pisma to zachowanie terminu i inne wymogi tzw. formalne. Rozpatrzenie odwołania wniesionego po terminie przy braku przywrócenia terminu stanowi przesłankę stwierdzenia nieważności dec. adm. ze względu na rażące naruszenie prawa.

Pamiętajmy, że wiele postępowań jest regulowanych przede wszystkim "własną" procedurą, nie zaś samymi przepisami KPA. Przepisy szczególne mogą przewidywać rozmaite dodatkowe wymogi dla odwołania.

Uwagi i spostrzeżenia

• •Na organach administracji ciąży zawsze obowiązek informowania stron i dbania by bez swej winy nie poniosły szkody. Obowiązki tego rodzaju to obowiązki prawne urzędników, nie zaś tylko niewiążące zachęty czy postulaty polityczne.