Na początku, jeszcze przed rozpoczęciem pracy warto zastanowić się nad naszą oceną danej postaci. Bohaterowie, których przyjdzie nam charakteryzować mogą być różni: pozytywni, negatywni, groteskowi, tragiczni, banalni itp. Każdy bohater jest na swój sposób inny, dlatego też i nasza charakterystyka będzie musiała być odpowiednio dopasowana.

Kolejnym ważnym krokiem jest przygotowanie sobie materiałów (np. jakiś cytat świadczący o charakterze postaci, którą będziemy opisywać) oraz rozpisanie wstępnego planu naszej pracy.

Wersje planu mogą być różne, poniżej przedstawimy jedną z możliwych.

I WSTĘP
We wstępie powinno znaleźć się wprowadzenie postaci i jej zaprezentowanie. Można to zrobić np. w ten sposób: "Zdarzyło mi się spotkać w życiu wielu wspaniałych ludzi, nikt jednak nie wywarł na mnie dotychczas takiego wrażenia jak...". Dalej piszemy krótko, kim jest dana postać (np. ktoś poznany podczas ostatnich wakacji, nowy nauczyciel w szkole, bohater książki itp.).

II ROZWINIĘCIE
Rozwinięcie powinno zawierać elementy, które będą podkreślały indywidualność charakteryzowanego przez nas bohatera. Składają się nań:
1. Portret bohatera (a więc rysy twarzy, sylwetka, wygląd zewnętrzny, ogólne wrażenie np. przystojny, elegancki itp.).
2. Usposobienie (delikatne dziecinne, flegmatyczne, miłe, koleżeńskie, niepospolite, niezwykłe itp.)
3. Cechy umysłu (zdolny, ma świetną pamięć, jest spostrzegawczy, dowcipny, itp.).
4. Charakter.
Tutaj musimy opisać kilka elementów:
a) stosunek do innych ludzi (rodziców, kolegów, nauczycieli - życzliwy, okazujący szacunek, tolerancyjny, wyrozumiały itp.).
b) stosunek do samego siebie (np. wymagający wobec siebie, krytyczny, sprawiedliwy w swojej ocenie, bezkrytyczny itp.).
c) stosunek do obowiązków (obowiązkowy, pracowity, leniwy, rzetelny, sumienny, punktualny itp.).
d) stosunek do przyrody (wrażliwy na piękno przyrody, umiejący dostrzec jej uroki, lubiący zwierzęta itp.).
5. Poglądy i ideały życiowe (np. trzeźwo patrzący na świat, idealista, zwolennik twardej ręki, ateista, niedowiarek itp.).

III ZAKOŃCZENIE
W zakończeniu powinien znaleźć się nasz stosunek do postaci, np. jest mi bliski, podziwiam go za..., jestem pełen uznania dla... itp.

Pamiętajmy jednak, że jeśli nasza charakterystyka ma być pełna, nie możemy ograniczać się jedynie do wyliczania cech. Musimy je umiejętnie wbudować w całość naszej wypowiedzi.

Uwagi i spostrzeżenia

• •Charakterystyka może być statyczna (bohater ma cały czas taki sam charakter) oraz dynamiczna (charakter bohatera ulega zmianie np. na przestrzeni lat).


• •Nie trzymaj się sztywno schematów. Staraj się uchwycić i podkreślić te cechy, które stanowią o wyjątkowości Twojego bohatera.


• •Warto korzystać z cytatów (w przypadku bohaterów literackich).