Krótka historia.

Gatunk wywodzi się z rejonów Euroazji o umiarkowanym klimacie, dwa nich pochodzą z Ameryki Północnej. Uprawiane od ponad tysiąca lat zachwycają swoją urodą, leczą i cieszą swoją obecnością.
Jak bardzo są popularne niech świadczy fakt ze powstało ponad dziesięć tysięcy odmian o przeróżnych kształtach i formach. W starożytności wykorzystywano je leczniczo, na co wskazuje ich nazwa łacińska paeonia czyli peonia, inaczej paonia od przydomka Apollina Boga słońca paion (pajon), który to według legend greckich uleczył samego Boga podziemi Hadesa. Apollo używał piwoni do leczenia ran herosów walczących pod Troją.

Uprawa i pielęgnacja

Preferują stanowiska osłonięte od wiatru, w pełnym słońcu lub lekkim cieniu. Gleby świeże, chłodne i urodzajne. Wiosną gdy zaczynają rosnąć nawozimy je kompostem, nawozem azotowym i ściółkujemy, należą do roślin żarłocznych, lubiących gleby bogate w składniki pokarmowe. Piwonie drzewiaste przycinamy w ostateczności, tylko wtedy gdy wymagają cięcia sanitarnego np. Po przemarznięciu, natomiast u piwoni bylinowch przycinamy pęd kwiatostanowy zaraz po przekwitnięciu aby nie dopuścic do wydania nasion.
Karpy piwoni bylinowych przesadzamy co kilka, kilkanaście lat w nowe miejsce z bogatą żyzną glebą z dodatkiem kompostu. Najlepiej przesadzać na przełomie śierpnia i września w tym też czase możemy je dzielić na sadzonki, które po podzieleniu powinny mieć po kilka oczek.
Piwonie zakupione w centrum ogrodniczym w doniczkach posiadające część nadziemną sadzimy na tej samej głębokości w której rosły poprzednio, posadzone głębiej mogą przez długi okres nie kwitnąć. Kupione z tzw. Gołym korzeniem sadzimy 5 cm. Po niżej poziomu gleby. Drzewiaste szczepione wsadzamy do gleby pod kątem 45 stopni, na głębokość ok. 10-15 cm poniżej poziomu gleby a właściwie poniżej poziomu szczepienia, ma to na celu wytworzenie jak największej ilości korzeni ponad szczepieniem. Po posadzeniu powierzchnie gleby ściółkujemy i zostawiamy je w tym miejscu na całe lata, ponieważ nie znoszą przesadzania. Większość piwoni kwitnie w maju i czerwcu. Nawozy mineralne stosujemy tylko dwa razy w roku. Na wiosnę uzupełniamy azot, który pomaga roślinom odbudować się po zimie i wspomaga regenerację po przemarznięciach. Na jesień, czyli koniec sierpnia, wrzesień i październik mamy czas na nawożenie jesienne wtedy to wspomagamy rośliny potasem i fosforem, pierwiastki te pobudzają do zwiększania masy korzeniowej a tyn samym lepszego zmagazynowania pokarmu w korzeniach na wiosenny start.

Gatunki

Piwonie dzielimy na bylinowe i drzewiaste, wyróżnia się ok. 30 gatunków. Bylinowe na zimę tracą pędy i liście, karpa z pąkami zimuje w gruncie. Piwonie drzewiaste tracą liście a pędy drewnieją z nich na wiosnę wyrastają nowe liście i pąki kwiatowe, w naturalnych warunkach dorastają do 3 m wysokości, w Polsce do ok. 1-2 m.

Najciekawsze gatunki to:

Piwonia drzewiasta ( paeonia sufruticosa)- krzewy i półkarzewy o zdrewniałych pędach
Piwonia chińska ( paeonia lactiflora )- kwiat pojedynczy, wypełniony pylnikami, nazywany czasem japońskim.
Piwonia lekarska ( paeonia officinalis )- to ta wszechobecna w polskich ogrodach, zwana piwonią majową.
Piwonia delikatna ( paeonia tenuifolia )- liście pierzaste, mocno powcinane, bardzo dekoracyjne.

Problemy

Piwonie są roślinami wyjątkowo odpornymi na szkodniki i choroby, czasami przy bardzo niesprzyjającej aurze na pąkach zadomowi sie grzyb Szarej pleśni pojawia się wtedy szarobiały nalot, zarodniki grzyba z rodzaju Botrytis. Pąki przestają się rozwijać, zamierają i opadają. Należy zakupić w centrum ogrodniczym środek na szarą pleśń, który skutecznie wyhamuje zamieranie pąków. Innymi grzybami które mogą się pojawić na piwoni to cladosporius paeonis i septoria paeonia, choroby z nimi związane to czerwona plamistość i septorioza. Obie obiawiają się czerwonymi i purpurowymi plamami na liściach i łodygach. Pomogą środki przeciw grzybowe. Jeśli piwonie ciągle się zarażają to znaczy że rosną w mało przewiewnym miejscu, mają zbyt mokro lub zakażone zostały nicieniami. Nicienie zwalczany metodami chemicznymi i biologicznymi w prowadzając do środowiska ich naturalnych wrogów, możemy też spróbować walczyć z nimi środkami ekologicznymi np. Wywar z wrotycza (tanacetum vulgare)
Kolejny problem to zimowanie, gatunki bylinowe nie mają z tym żadnych problemów strefa mrozoodporności to 5b.
Natomiast drzewiaste w zimniejszych rejonach kraju należy okryć dokładnie stroiszem, ich zdrewniałe pędy mogą przemarzać, bardziej wrażliwe na mrozy są młode okazy, które należy chronić również przed wczesno wiosennymi przymrozkami.
Jeśli zapewnimy piwoniom odpowiednie warunki: słoneczne przewiewne a zarazem osłonięte miejsce, bogatą w składniki pokarmowe i przepuszczalną glebę dadzą nam obfity plon kwiatów i nie będą chorować.

Obserwacje i ciekawostki

Kwiaty piwoni są jadalne, płatki można wykorzystać do ozdobiania ciast i deserów. Można też używać je do konfitur.

Na kwiat cięty ścinamy gdy pąk kwiatowy zaczyna się lekko otwierać. Najlepsza pora na cięcie to wieczór, po ścięciu wytrzymują do 10 dni.

Medycyna ludowa wykorzystywała piwonie w swoich recepturach, przedawkowanie groziło zatruciem, bo są one też silnie toksyczne. Dzisiaj natomiast robi sie z korzeni środki homeopatyczne działające rozkurczowo na mięśnie gładkie.

Rośliny te charakteryzują sie długowiecznością i łatwością uprawy.
Jak popularne są te rośliny niech świadczy fakt, że na świecie jest zarejestrowanych ponad 10 000 odmian.

Chińczycy traktują je jak symbol szczęścia i zamożności.